Saborna crkva Presvete Bogorodice
Zelenih beretki 1
Tip: Religija, Historija, Nacionalno blago
Crkva svetog Vinka Paulskoga najstariji je katolički vjerski objekat iz austrougarskog perioda u Sarajevu, izgrađen još prije uspostave redovne crkvene hijerarhije u BiH.
Prve sestre Milosrdnice, čiji je zaštitnik sveti Vinko Paulski, u Sarajevo su došle 1871. godine, kada ih župnik fra Grga Martić smješta u kućicu pored stare župske crkve na Miljacki. Za njih je 1874. na Kovačićima kupljeno zemljište, gdje su izgrađeni samostan i ženska škola.
U periodu austrougarske okupacije 1879. ti objekti su spaljeni, sestre odlaze u Zagreb i vraćaju se naredne godine.
Kako se vremenom broj učenica povećavao, prvi sarajevski nadbiskup Josip Stadler kupio je na prostoru između današnjih ulica Titova, Branilaca Sarajeva i Šenoina parcelu na kojoj su 1883. izgrađene crkva i samostan, dok su 1904. dograđene zgrada škole i Zavoda Svetog Vinka.
Nakon 1908. i aneksije BiH u tom kompleksu je otvorena javna kuhinja, a 1939. u njemu je smještena i Stručna zanatska škola.
Tokom bombardovanja 1941. oštećeni su samostan i školska zgrada, u koju je nakon nacističke okupacije bila smještena njemačka vojska. Po oslobođenju Sarajeva 1945. godine kompleks je dat na raspolaganje jedinicama Narodno-oslobodilačke vojske (NOV).
Zgrada 1949. postaje državno vlasništvo, dio sestara po naredbi vlasti seli u Kraljevu Sutjesku, dio u Kuću-maticu u Zagreb, a nekoliko ih ostaje raditi u Gradskoj bolnici.
Narednih decenija su u tom prostoru bile smještene brojne kulturne, sportske i obrazovne organizacije.
Tokom rata od 1992. do 1995. škola, samostan i crkva su granatiranjem oštećeni, da bi potom u taj prostor bile useljene izbjeglice. Tih godina vratile su se i sestre, koje uz pomoć Vrhbosanske nadbiskupije i Caritasa otvaraju 11 specijalističkih ambulanti, apoteku i narodnu kuhinju.
U obnovljenom objektu od 2004. do 2015. djeluje Srednja medicinska škola u sastavu Katoličkog školskog centra, dok je samostan ponovo otvoren 14. septembra 2014.
Graditeljska cjelina - Crkva svetog Vinka Paulskoga, koju čine crkva, samostan Sestara milosrdnica, škola, dvorište i pokretno naslijeđe je nacionalni spomenik BiH od 2011.