Gazi Husrev-begova džamija
Sarači 8
Tip: Arhitektura, Historija, Nacionalno blago
Graditeljski kompleks kuća Alije Đerzeleza iz 17. stoljeća jedan je od najreprezentativnijih primjera osmanske stambene arhitekture u Sarajevu.
Smješten u starogradskom naselju Vrbanjuša, na uglu ulica Alije Đerzeleza i Sagrdžije, kompleks se nalazi uz ambijentalnu cjelinu Hadži Sinanove tekije sa Sarač Alijinom džamijom i mezarjem.
Iako se u narodnim vjerovanjima vlasništvo nad kućom pripisuje junaku iz epskih priča – Aliji Đerzelezu, historičari smatraju kako kompleks nije toliko star da bi mu zaista mogao pripadati.
Kuća je sagrađena kao stambeni objekat za bogatu esnafsku porodicu, a preko 200 godina, skoro do kraja 20. vijeka, bila je u posjedu kazaske (kazazi – zanatlije koje su od svile izrađivale razne ukrasne predmete) porodice Čevanija.
Građena od tradicionalnih materijala – kamena, ćerpiča, drveta i kovanog željeza, ograđena je visokom zidom i čine je haremluk (ženski dio) i selamluk (muški i gostinjski dio), ženska i muška kaldrmisana avlija te velika bašča sa bunarima i česmama.
Nacionalnim spomenikom BiH kompleks je proglašen 2005. godine, a od 2016. godine je na pet godina ustupljen Upravi Grada Istanbula.