U BiH, koja je tada bila dijelom Kraljevine Jugoslavije, sa studija na evropskim univerzitetima se krajem 1930-tih vratila grupa mladih intelektualaca, ljevičara.
Pod uticajem praškog pozorišta E. F. Buriana stvaraju Sintetičko pozorište kao sekciju Sarajevske filharmonije i oživljavaju kulturni život grada.
Grupa, koju su osnovali slikar Vojo Dimitrijević, dirigent Oskar Danon, koreografkinja i balerina Ani Rajs i arhitekt Jahiel Finci, okuplja stotinjak umjetnika i intelektualaca, poput Danijela Ozme, Matusje i Emerika Bluma, Romana Petrovića, Mice Todorović...
Brojne kulturne aktivnosti
Oni upozoravaju na rastuću opasnost fašizma i propagiraju multikulturalnost kroz koncerte, predavanja, predstave i izložbe. Pokreću i izdavanje prvog bh. stripa Seoba Slavena, kojeg crta slikar Ismet Mujezinović, a tekst piše književnik Zija Dizdarević.
Prva velika priredba Sintetičkog pozorišta - Veče muzike, pokreta i narodne poezije, održana je 1939. u Sokolskom domu (današnji FIS). U foajeu Doma otvoren je i Salon slika, a velika posjeta je sa sobom donijela i policijski nadzor.
U predstavi Zašto plače mala Ema, izvedenoj u februaru 1941. po priči Pobuna u pisaćem stroju Norberta Frieda, učestvuje više od 100 osoba. Na vrhuncu predstave plesači golemim tipkama pisaće mašine na sceni ispisuju slogan Smrt fašizmu.
Nedugo potom profašistička policija zabranjuje rad grupe i pretresa stanove njenih članova, koje smatra pripadnicima ilegalnih komunističkih ćelija.
Tokom rata
Početkom rata počinju hapšenja antifašista, pa većina članova grupe odlazi u partizane. Neki članovi, poput Daniela Ozme, Zije Dizdarevića, Benciona Danona i Irene Kajon, ubijeni su u koncentracionim logorima Jasenovac i Jadovno.
Poslije Drugog svjetskog rata osnivaju se ULUBiH (Udruženje likovnih umjetnika), ULUPUBiH (Udruženje likovnih umjetnika primijenjenih umjetnosti) i AABiH (Asocijacija arhitekata).
Za njih se po projektu Jahiela Fincija i Emanuela Šamaneka na uglu ulica Kralja Tomislava (danas Koševo) i Titove gradi reprezentativni galerijski prostor - Prvi umjetnički paviljon, u kojem udruženja djeluju sve do 1974. i njegova rušenja.
Na 30. godišnjicu oslobođenja Sarajeva u Drugom svjetskom ratu, 6. aprila 1975. se u KSC Skenderija kao zamjena za Paviljon otvara Gradska galerija Collegium Artisticum, u kojoj nastavljaju živjeti naziv i ideali grupe.
Već decenijama Galerija organizuje brojne umjetničke programe, a svake godine od otvorenja, osim između 1992. i 1998. godine, organizuje i kolektivnu Šestoaprilsku izložbu članova tri umjetnička udruženja.
