Nakon Drugog svjetskog rata, ti objekti su izgubili vojni značaj, pa je Bistrička kula 1967. godine predata na korištenje Univerzitetsko astronomskom društvu Sarajevo, koje je potom na tom mjestu oformilo do danas jedini astronomski opservatorij u BiH.
Dokumentovani tragovi bavljenja atronomijom na području BiH vode još u 15. stoljeće, kada su se položaji sunca, mjeseca i zvijezda, u svrhu određivanja vremena za molitvu i izrade kalendara, pratili u kućama muvekita i derviškim tekijama.
Tokom dobrog dijela 20. stoljeća astronomija je u bh. školskom sistemu bila prisutna kroz predmet Kozmografija, a povremeno su se javljale i inicijative za osnivanje opservatorija. Nekad 1963. godine grupa studenata i profesora Univerziteta u Sarajevu osnovala je Akademski astronomsko-astronautički klub.
Prvi opservatorij u Sarajevu
Već 1965. taj klub, koji je u međuvremenu postao Univerzitetsko astronomsko društvo Sarajevo, na zgradu Doma izviđača (danas O.Š. Silvije Strahimir Kranjčević) je postavio teleskop, pa to postaje prvi opservatorij u Sarajevu.
Od 1969. do 1972. godine su na Bistričkoj kuli na Čolinoj kapi dograđene dvije kupole sa instrumentima za promatranje neba, a pokraj Kule je podignuta i zvjezdarnica sa teleskopom i reflektorom.
Opservatorij, koji se nalazi na 1.003 metra nadmorske visine, raspolagao je sa svim uslovima neophodnim za višednevni boravak astronoma, biblioteku i fotolaboratorij. Najznačajniji naučni projekat koji je u njemu realiziran bila je izrada fotografskog zvjezdanog atlasa Sarajevski atlas neba.
Na prostoru Čoline kape, odakle se pruža prekrasan pogled na Sarajevo, izvršeno je tada i pošumljavanje padina, te uređivanje staza i odmorišta za planinare. Pred Olimpijadu je u neposrednoj blizini izgrađena i bob-staza.
I staza i opservatorij znatno su oštećeni tokom posljednjeg rata, kada je ovaj lokalitet bio prva borbena linija.
Nakon rata i završetka opsade Sarajeva, izrađen je plan za obnovu Bistričke kule, ali za to još uvijek nisu stvoreni finansijski preduslovi.
Ipak, osnivači opservatorija, koji od 2008. djeluju kao Astronomsko društvo (AD) Orion Sarajevo, ne gube nadu da će zaljubljenicima u astronomiju u dogledno vrijeme ponovo otvoriti vrata jednog od simbola Sarajeva
AD Orion širom BiH i na nekoliko lokacija u Sarajevu redovno organizuje kurseve, posmatranje astronomskih fenomena, a dio je i globalnih astronomskih projekata.
